SQUSH Nedir? (Anlamı ve Terimleri)

SQUSH Nedir? (Anlamı ve Terimleri)

Squash (skuaş) yalnızca oynayanlara dönük bir spordur. Camlı izleme yerleri olan salonlar yapılmasına karşın geniş bir seyirci kitlesinin ilgisini çeken bir spor olmamıştır. Heyecanlı ve gerginlik veren bir oyundur, iki kişi arasında oynanır ve hem bedensel yetenekleri, hem de zekâ, kararlılık, cesaret gibi zihinsel yetenekleri geliştirir.

ABD, Kanada ve Meksika' da oyunun "Sert top" denilen, değişik bir çeşidi de oynanmaktadır. "Sert top" da saha 75 cm daha dar olup topun sert olmasından dolayı çok büyük hızlara ulaşması söz konusudur. Bu iki oyunun farkını anlatmak için şöyle derler: "Yumuşak top “ta, iki centilmen küçük siyah bir topu kovalarlar, Amerikan tipi oyunda ise küçük siyah bir top iki centilmeni kovalar. Yıllar boyu iki oyunu birleştirmek için yapılan çabalar bir sonuç vermemiştir.

1Oyun Alanı

Bir tenis alanı düşünün: Ağın olduğu yerde yaklaşık 4.60 m yüksekliğinde bir duvar, servis çizgisinde yaklaşık 2.15 m bir duvar, ikisi arasında da karşılıklı iki duvar olsun, işte size bir squash oyun alanı. Şimdi öbür yan alandaki tenis oyuncusunu alıp bu alana getirin, Squash, raketleri daha hafif raketlerle, topu da daha küçük bir topla değiştirin. Artık oyunu başlatabilirsiniz. Bu oyunda ağın yerine "tin" vardır, yerden yüksekliği 48,3 cm olup, sınırı kırmızı çizgiyle ön duvara çizilmiştir. Yer parke, duvarlar düz ve serttir.

Çizgileri ve ölçümleriyle squash oyun alanı.

2Malzeme

Squash raketi tahtadan yapılmış olup sapı deri ya da havlu kaplı ve boyu 61 cm kadardır. Raket ç başında bağırsak tel kullanılır. Tenis raketinden daha küçük ve daha hafiftir. Uluslararası karşılaşmalarda kullanılan top kauçuktan yapılmıştır, içi boştur ve ağırlığı 24 kg kadar olup çapı 4 cm'dir.

Squash raketi tenis raketinden daha küçüktür ve daha hafiftir. Ahşaptan yapılanları tercih ederim edilir ama çelik saplıları da yaygın olarak kullanılır.

3Kazanma

Squash kazanma, Teniste olduğu gibi, oyuncu servisi atar ve oyun aşağıdaki hatalardan biri yapılana kadar sürer.

a) Top "tin" bölgesine çarparsa;

b) Top yerde iki kere sıçrarsa;

c) Top alan dışına çıkarsa oyun durur.

"Tin"e ya da altına çarpan top oyun dışı sayılır. Topun alan dışına çıkması ise oyun alanını belirleyen duvar çizgilerinin üzerine ya da tavana çarpması demektir.

Squash maçları genellikle beş set üzerinden oynanır. Dokuz sayı alan oyuncu seti kazanır. Sekiz sekiz berabere olunursa, servis karşılayan oyuncu "setsiz" ya da "set iki" uygulamalarından birini seçer. Setsiz dendiğinde oyun 9-8 bitebilir. "Set iki “de ise oyun 10'a yürür ve 10-8 ya da 10-9 biter.

Yalnızca servis atan oyuncu sayı kazanır. Karşılayan oyuncu servisi alır, sayı kazanmaz. Servisi atan her atışında servis köşesini değiştirmek zorundadır. Sayılar servis atanın sayıları öne alınarak belirtilir: "Uç-iki.

Servis atan bir sayı daha alırsa yalnızca sayılar söylenir: "Dört-iki". Servis. Rakibe geçerse bu belirtilir ve sayıların yeri değiştirilir: "Servis, iki-üç".

Yan duvara paralel yapılan bu vuruşla rakip oyuncu alının ortasında durduğu yerden uzaklaşmaya zorlanıyor.

4Kurallar

Squash kuraları, Squash'da servis kuralları biraz karışıktır. Bunun için 3 rakamını hatırda tutmak gerekir. Servis atan kişi servis sırasında 3 şeyi doğru yapmak zorundadır. Bunlardan birini doğru yapamazsa servisi kaybeder. Bu üç kural:

1) Servis sırasında en az bir ayağın servis kutusu içerisine basması;

2) Topun karşı duvarda avut çizgisiyle servis çizgisi (yerden aşağı yukarı 2.30 m yükseklikte) arasına çarpması;

3) Topun karşı duvara çarptıktan sonra arka duvar önündeki öbür yarı alanda yere düşmesi gerekir.

Ayak hatası kuralı denilen kural, en az bir ayağın top rakete değerken servis kutusu içerisinde bulunması gerektiğini belirtir. Bu yalnızca ayak parmaklarının ya da topuğun yere değmesi şeklinde olabilir. Ayak hareket halinde de bulunabilir ama çizgiye değmemesi gerekir.

Elden havaya doğru atılan topa herhangi bir yere değmeden raketle vurulmalıdır. Bu vuruş doğrudan karşı duvara yapılmalı ve duvara çarpan top kısa çizginin gerisine, öbür yarı alana düşmelidir. Top duvardan yansırken yan duvara ya da arka duvara çarparak da bu çizginin berisine düşebilir. Bu arada, servis karşılayan oyuncu isterse top havadayken, daha yere çarpmadan, vole bir vuruş yapabilir ve servisi "almış" sayılır.

Servis atanın bir atışta yaptığı hatalar birden fazla da olsa, tek hata olarak kabul edilir.

Eğer karşılayan oyuncu hatayı görüp servisi "almaz"sa, atan servisini yineler, ama üst üste iki hata yaparsa servisi kaybeder. Bazen de karşılayan oyuncu işine geliyorsa, hatalı bir servisi "alır" ve oyun servis hatasız atılmışçasına devam eder.

Servis atana servisi bir kerede kaybettirecek hatalar "çifte hata” denen hatalar olup, bunlar

1) Ön duvara erişemeyen,

2) Alan dışına atılan,

3) Ön duvara çarpmadan başka duvara çarpan servislerdir.

Squash oyunu iki oyuncuyla küçük bir alanda, yaralanmalara yol açabilecek raketlerle ve çok hızlı oynandığında, kurallar kazaların önlenmesine büyük önem verir. Mutlaka uyulması gereken kural, topa vuran oyuncunun en kısa zamanda bütün çabasıyla topun önünden çekilip rakibinin görüş ve vuruş alanını açması kuralıdır. Eğer oyuncu bunu yapamazsa hakem sayıyı ya da servisi rakibe verir. Oyuncu rakibinin önünü açmak için elinden geleni yapmış da olsa, hakem rakibinin oyununa engel olduğu görüşündeyse, kararını değiştirmez.

5/6Beceriler—Taktikler

Squash oyunu hızla oynanan satrançça benzetilmektedir. Yüksek düzeydeki bir oyunda çabuk kazanma söz konusu değildir ve oyunun emek verilerek kazanılması gerekir. Bu nedenle oyuncuların amacı güvenli vuruşlar yapmaktır. Kaybetme riskini göze almayan ve topu uzak köşelere tarak rakibi zor durumlara sokan vuruşlar yapılmalıdır. Tenistekinin tersine bu oyunda en iyi servis kavisli servistir. On duvara çarpan topun arka duvardaki avut çizgisinin hemen altına çarpıp servis kutusu çizgisinin arkasına düşmesine çalışılır. Top arka duvara ne kadar yakın bir yere düşerse vuruş yapmak o kadar zorlaşır. Daha çok kullanılan, savunmaya yönelik bir servis şekli ise "drive" olarak adlandırılır. Servis çizgisinin hemen üstüne atılan top oradan yansıtılıp servis karşılayanın karşısındaki duvara çarptırılarak arkalara kadar gelmesi sağlanır.

Her vuruştan sonra oyuncular alanın ortasında çizgilerin kesiştiği "T" noktasına yerleşmeye çalışırlar. Bu orta noktadan oyuncu, alanı kontrolüne alıp açık vermeden oyunu sürdürebilir. "T"yi kapabilmek için oyuncu topu kenar duvarlara yakın ya da doğrudan köşelere atarak rakibini ortadan uzaklaştırmaya çalışır. Bunu köşelere atılan kesik ve yumuşak toplarla, ya da önce yan duvara çarptıktan sonra ön duvara yansıyan vuruşlarla rakibini ters ayak üzerinde bırakmaya önem vererek yapar. Duvarlara yakın yerlere düşen ya da "T” noktasının üzerinden yüksek geçip arkaya giden toplar çok etkili olur.

7Terimler

Angle (Açılh Vuruş): Topun ön duvara çarpmadan önce yan duvara çarptırılması.

Boast: Arka köşelerden savunma amacıyla yapılan açık vuruş.

Drop-shot (Kesik Vuruş): Yavaşça yapılan vuruş sonucu servis çizgisinin tam üstüne çarpıp yere düşen top.

Game ball (Oyun Sayısı): Oyunun son servisi.

Nick (Süpürgelik): İki duvarın veya yerle duvarın kesim noktası. Buraya çarpan topun zıplama yönü belli olmaz.

Tin (Teneke): On duvarın alt bölümü. Top buraya çarpınca ses çıkar.

Kaynak: ‘’ADAM’’ spor seyircisinin el Kitabı’ndan yazılmıştır