Spor Nedir?

En kısa tanımıyla, spor, insanların var olabilmek için doğayla giriştikleri ölüm-kalım mücadelesinin barışçı benzetimidir. Belli spor dalları, bu ölüm-kalım mücadelesinin gerçekleştiği alanları simgler, o mücadelesinin ölümcül tehlikelerinden arındırılmış silahlarını ve araçlarını kullanır.

Dünya spor tarihine kısaca göz atalım.

Tarihin ilk sporları ( savunma-saldırı kökenli ) olanlarıydı. İlk insansı yaratıklar, bundan 2-3 milyon yıl önce, yırtıcı hayvanlarla göğüs göğüse boğuşurlardı. Ondan sonra çıplak elleriyle sıkılı yumruklarını, daha sonra da ok ve yayı, mızrak ve kılıcı kullanmaya öğrendiler. İşte, güreş, boks, cirit, okçukuk ve eskrim gibi ( temas sporları ) bu ( hayat-memat ) kahgasının barışçı benzetmeleri olarak şekillendi, gelişti. Arkeolojik kazalar sonucu ortaya çıkan belge ve bulgulardan, güreş, boks, eskrim ve okçuluğun, İ.Ö 3000 yıllarında, Beni Hasan ( Mısır ) ve Kyfefe ( Irak ) dolaylarında, yani tarihin ilk devletleri olan Mısır ve Sümer'de yapıldığı biliyoruz. 

Daha sonra, bir-iki bin yıllık bir geçikmeyle ( taşıma-ulaştırma ) kökenli sporlar çıktı ortaya... Bu sporlar, temelde, insanların bir yerdenötekine gitmek, doğa güçlerinden ya da yırtıcı hayvanlardan (ya da başka insanlardan) kaçmak için başvurdukaları araçlı-araçsız yöntemlerin bir benzetimiydi. İnsanı salt kendi bendesel gücüyle bir yerden ötekine götüren koşma, atlama ve yüzme, denizli yörelerde kürek ve yelken, dağlık-karlık bölgelerde kızak ve kayak, düzlüklerde binek atları, bugün  atletizm, yüzme, kızak, kayak, kano, kürek, yelken ve bicilik sporlarının ataları oalarak ortaya çıktı, gelişti.

Son olarak da ( takım sporlar ) gündeme geldi. İnsanların doğayla tek başlarına mücadele ettikleri, geçimlerini kendi özçabalarıyla sağladıkları, bir başka değişle ( işyerinde üretim için işbirliği ) planlarının oluşmadığı dönemlerde elbette gelişemezdi bu sporlar...

Benzetilebileceği bir şey yoktu. Gerçi Çin'de ( tsu-chu ), Romanya'da ( harpastum ), Yunan'ında ( episkyros ) gibi futbol-benzeri, Homeros'un Yunan'ında el-topunu andıran bazı takım sporları yapılıyordu, ama, bireysel sporların yanında önemsizdi bunlar... Buhargücünün üretime koşulduğu, genel toplumsal işbölümünden işletme-içi işbölümüne geçildiği daha sonra gelişme aşamalarının, özellikle de tekelci sermaye döneminin benzetimidir takım sporları...

Buraya kadar anlattıklarımızdan, sporun, son tahlilde, insanların var olmak ve hayatlarını üretip yeniden üretmek için sürdürdükleri bedensel-zihinsel eylemlerin barışçı bir benzetimi olduğu anlaşılıyor. 

Ama, bu sporu tanımlamak için yeterli değil bu... Hele çağdaş anlamda sporu tanımlamak için hiç değil...  Bunu yapabilmek için önce ( boş zaman ) nasıl oluştuğunu, nasıl gelindiğini görmemiz gerekiyor.

Kaynak : Türkiye spor tarihi Prof.Dr. Kurthan Fişek kitabından kısaltarak yazılmıştır.