Futbolun Kökeni

Futbolun Kökeni

İlk bakışta Victoria dönemi İngiltere’sindeki bir birahaneyi dünyanın en büyük ve en popüler sporunun doğduğu yer olarak hayal etmek zor olabilir; ama 1863’te İngiltere’nin başkenti Londra’da Freemason’s Birahanesi’nde 12 kulüp temsilcisi Futbol Federasyonu’nu (FA) kurup oyunun kurallarını belirlemiştir.

Tarihteki Gizem

Futbolun atası kabul edelin oyunun ilk olarak nerede oynandığını kimse bilmiyor. Antik Yunanlılar episkiros veya feninde olarak bilinen, Romalılar ise harpastum adından bir oyun oynarlarmış. 2000 yıl öncesinde dayanan resimlerde tsu chu adlı antik Çin oyununu oynayan kadın ve erkek figürleri vardır. Bu oyunda oyuncular, içi doldurulmuş hayvan derisinden bir topu 10 m yükseklikteki bambu kale direklerinin üzerinden geçirmeye çalışırlarmış. Ch’ in hanedanlığı sırasında (M.Ö.255-206), askerleri eğitmek için kullanılan yöntemlerden biri de bir çeşit tsu chu idi. Ortaçağ Avrupa’sında, ayaktakımından oluşan büyük kalabalıkların oynadığı futbol oyunu o kadar acımasız ve şiddet doluydu ki Fransa lideri V. Charles ve İngiliz lider Oliver Cromwell gibi bazı liderler, ülkelerinden bu sporu yasaklamaya çalıştı. Ayaktakımı futbolun aksine, İtalyan calcio oyununu ilk kez 16. Yüzyılda aralarından papaların da olduğu din görevlileri ve aristoklar tarafından oynandı. Her bir takım 27 oyuncudan oluşturdu ve gol, topu sahanın kenardaki belirli bir noktanın üstünden el veya ayakla geçirerek atılıyordu.

Organize Olmak

18. yüzyılın sonlarına, 19. Yüzyılın başlarına gelindiğinde topu tekmelemek ve koşturmaktan ibaret olan oyun, İngiltere’de devlet okullarında ve üniversitelerde oynanıyordu: ama kurallar her yerde farklılık gösteriyordu. 1848’de, Camridge Üniversitesi’ndeki oyuncular futbolun ilk kurallarını belirlediler. Oyuna bir düzen getirme gerişimi ise sınırlı kaldı. İşte bu yüzden 1863’te 12 kulübün temsilcileri (Aralarında Crusaders, No Names of Kilburn ve Crystal Palace takımlarının temsilcileri de vardı) Londra’da bir araya geldi. FA’yı (federasyon) kurdular, oyunun kurallarına geliştirdiler ve sekiz yıl sonra dünyanın halen devam eden en eski kupa müsabakasını, Federasyon Kupası’nı oluşturdular. İlk uluslararası maç, 1872 yılında İngiltere ile İskoçya arasında oynandı ve 1888 yılında İngiltere’de ilk futbol ligi kuruldu.

Futbolun İhracatları   

19. yüzyılın sonlarında futbol, dünya çapında hızla yayıldı. Oyun, ilk kez İngiliz oyuncular tarafından Avrupa ülkelerine, özellikle de koloni ülkelerine ihraç edildi. Rusların futbolla tanışması 1887 yılında değirmen sahibi iki İngiliz Charnock Kardeşler aracılığıyla gerçekleşti. Altı yıl sonra ise İtalya’da oturan bir İngiliz, İtalya’nın en eski lig kulübü olan Genoa’yı kurdu. 1885’te Kanada, ABD’yi Ameraki’da oynanan ilk uluslararası maçta 1-0 mağlup etmeyi başardı. Arjantin’de oturan İngiliz ve İtalya vatandaşları 1865’te Güney Amerikan’ın ilk kulübü Buenos Aires’nin kurulmasına öncülük etti. Güney Amerika’nın ilk ligi 28 yıl sonra kuruldu. 1904’te FİFA, Paris’te yedi üye tarafında kuruldu: Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İspanya (Madrid FC temsil ediyordu), İsveç ve İsviçre zaman içerisinde FİFA dünya futbolunda egemen örgüt haline geldi. 1930’da üyesi olan 45 ülke vardı; 1960’ta bu sayı 95’i buldu. Mayıs 2004’te, FİFA bir Pasifik adası ulusu olan Yeni Kaledonya’yı 205’inci üyesi olarak kabul etti.

Kaynak:’’Futbolun Ansiklopedisi’’den yazılmıştır.