Türkiye’de Futbol Nasıl Başladı?

Türkiye’de Futbol Nasıl Başladı?

TÜRKLER milattan nice yıllar öncede Orta Asya steplerinde ayak topu oynayan millet olmalarına rağmen, futbolu Türkiye’ye girişi ve memleketimizde yayılışı hiç de eski bir geçmişe sahip değildir. Türk toplumuna hakim olan koyu taassubun yanı sıra Saltanat idaresinin istibdat rejimi yüzünden Türk gençleri futbol gibi en masum bir oyun nedeniyle dahi olsa bir araya getirilmemiş, bu da futbol oyununun Türkiye’de yerleşmesindeki gecikmeye yol açmıştır. On dokuzuncu yüzyılın son çeyreğinde Avrupa’nın her yanında futbol takımları, kulüpleri, hatta federasyonları kurulurken istibdat rejimi Türk toplumun yaşantısını alabildiğine kısıtlamıştı. Bu da Türkiye’de futbol takımı kurmayı dahi bir hayalden öteye götürmemiştir.

İzmir’de Atılan Tohum

TÜRKİYE’DE modern anlamındaki futbol ilk kez İzmir’de oynanmıştır. İzmir’in Bornova semtinde oturan ve ticaretle uğraşan İngiliz ailelerinin genç erkekleri hafta sonlarında kendi aralarında iddialı futbol maçları yapmak süratiyle bu sporu Türkiye’ye sokmuşlardır. Başta Giraud, Whittall ve Charnaud aileleri olmak üzere pek çok İngiliz ailesi Bornova’da bu iddialı maçlarda yer almışlardır. İzmir’den sonra futbol İstanbul’a da sıçramıştır. İstanbul’da baş gösteren bu futbol faaliyetinde öncülüğü Avukat Henry Pears yapmıştır. Daha sonra orta çıkan James Lafontaine adındaki bir İngiliz bu konudaki liderliği üzerine almıştır. Onun gösterdiği büyük gayret sonucu İstanbul’da futbol büyük bir ilerleme kaydetmiş, Kadıköy’deki İngiliz takımlarını Rumların ve Ermenilerin kendi aralarında kurdukları takımlar izlemiştir.

Türkiye’de İlk Futbol Kulübü

TÜRKİYE’DE ilk futbol kulübü 1902 yılında Mr. James Lafontaine ile arkadaşı Mr. Horace Armitage tarafından Kadıköy’de kurulmuştur. İngiliz ve Rumların teşkil ettikleri bu kulüp ‘’Kadıköy Futbol Kulübü-Cadıkeuy Football Clup’’ ismini almıştır. Bunu birer yıl ara ile yeni İngilizlerin kurdukları Moda Futbol Kulübü ile Rumların kulübü olan ’’ Elpis’’ izlemiştir.

Türk futbolu gönüllerde sembolleşmiş üç dev isim bir arada: Galatasaraylı Aslan Nihat, Hakem Burhan Felek ve Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel. Türk futbolunun temelinde, Türkiye’de futbolun yerleşmesinde ve sevilmesinde Galatasaray-Fenerbahçe rekabetinin de pek büyük rolü olmuştur.   

Türkiye’de İlk Yıldız Futbolcular

TÜRKİYE’DE futbolun bu ilk ciddi devrinde temayüz eden isimlerin arasında Dick Lafontaine, James Whittall, Comber, Jackson, Elpisli Tahtaperde Aleko (Kallios) ve yeni Elpisli Seramidis’in isimleri baş sıraya işgal etmektedir.

Kadıköy’deki İngilizlerin ve Rumların kendi aralarında yaptıkları iddialı futbol maçlarını sadece uzaktan seyretmekle yetinen Türk çocukları arasında da bu cazip oyuna gönüllerini kaptıran pek çok olmuştu. Ancak toplumun taassubu ile saltanatın istibdadı onları be en tabii hak ve en büyük zevkten dahi mahrum bırakmıştır.

Kaynak: ‘SPOR ANSİKLOPEDİSİ’den yazılmıştır.