Ağırlık Kaldırma nedir? ( Tarihçesi, nasıl oynanır )

Mutlak fiziksel kuvvetin bir denemesi olan ağırlık kaldırma olimpik tarz halterden 1960’larda ayrılmış ve 1971 yılında yapılan ilk dünya şampiyonasından sonradan da bu spora ilgi çok artmıştır.

Yarışmacılar, bu sporda üç ayrı tarz kaldırış yapmak zorundadırlar; Çömelme ( Squat ), Benç Pres  (Bench  Press) ve Deadlift. Yarışmayı toplamda en fazla ağırlık kaldıran kazanır. Her üç tarz kaldırışta da ayrı ayrı rekorlar kırabilir. Sporcunun her ağırlık için üç deneme hakkı vardır ve eğer iki sporcu eşit ağırlık kaldırmışlarsa vücut ağırlığı daha hafif olan yarışmayı kazanır. Bu spora profesör Lyle Schwatz’ın  1978 yılında ortaya attığı bir formülle ilginç bir boyut daha eklenmiştir. Bir turnuvadaki  en başarılı ağırlık kaldırıcı, vücut ağırlığıyla kaldıran ağırlığı bağdaştıran ‘’Schwartz’ın Toplam formlü’’ ile (SFT), vücut ağırlığından bağımsız olarak ortaya çıkarılabilir.

Müsabaka erkekler için 11 kategori vardır. Sırayla: 52 kg’a kadar olanlar; 56 kg; 60 kg; 62.5 kg; 75 kg; 82.5 kg; 90 kg; 100 kg; 110 kg; 125 kg ve 125 kg’dan ağır olanlar.

Kadınlar içinse 9 ağırlık bölünümü vardır. Sırayla: 44 kg’a kadar olanlar; 48 kg; 52 kg; 56 kg; 60 kg; 67.5 kg; 75 kg; 82.5 kg ve 82.5 kg’dan ağır olanlar.

Ağırlık çubuğu (bar) halterlerde kullanılan ile aynıdır. Boyu 2.2 m, çapı 2.8 cm ve kelepçeleriyle birlikte 25 kg ağırlığındadır. Ağırlıkları ise;  mavi renklisi 20 kg, kırmızısı 25 kg, sarısı 45 kg ve yeşili 50 kg’dır.

ÇÖMELME

Ağırlık çubuğunun her zaman yerde durduğu Olimpik tarz halterin aksine, bu sporda ağırlık çubuğu kaldıranın boyuna uygun yükseklikteki bir desteğin ürerinde durur ve kaldırıcı ağırlığı omuzlarına alır. Ağırlık kaldırıcı, ayaklarını kalça açıklığından biraz fazla açıp başını dik tutarak tam karşısına bakar. Daha sonra kural gereği putlar yere paralel olana kadar çökerek çömelme pozisyonu alır. Hareketin geçerli yada geçersiz olması ile ilgili kurallar şunlardır: Elle çubuğu kavramaya yardımcı olsun diye pudra sürülmesine izin verilmekle birlikte katı veya sıvı yağ sürülmesi yasaklanmıştır. Kaldırıcıya yardımcı olabilecek hiçbir giysiye izin verilmez, bu nedenle esneyen yelekler ve yastıklı şortlar giymek kural dışıdır. Kaldırıcı sırtını dik, dizlerini de oynatmadan tutarak çömelip ayağa kalkarak eski durumunu alır. Bu kaldırışın en zor bölümüdür, çünkü putların iç kısımdaki güçlü kaslar, dizlerin içe doğru çekerek dengeyi bozar ve sırtın alt kısımlarını zorlar. Dizleri ayrık tutmak, bacaklar dik olarak ayağa kalkışta yardım sağlar. Başın, gözler karşıyı görecek şekilde dik tutulması gerekmektedir.

BENÇ PRES

Bu tarz kaldırışta yarışmacı yerden 45 cm yüksekliğindeki ser bir banka yatar. Kaba etler, omuzlar ve baş banka değecek durumda iken dizler bükülü, ayaklarda yere yapışık olmalıdır. Bu tarz kaldırış göğüs kemiği ile boyun kemiği arasındaki pectoralis majör kasını zorlarken sporcunun vücudu daha fazla yukarı kaldırma gücü yaratan ve Collins Yayı olarak isimlendirilen bir yay çizer. Yatış pozisyonu aldığında, kollarını mümkün olduğu kadar dik tutan sporcuya, göğsü üzerine indirmesi için çubuk verilir. Sporcu çubuğu göğsü üzerinde rahat bir duruma getirince, hakem çubuğu kaldırması için işaret verir. Sporcu ağırlığı zorlayarak kaldırmaya çalışır, bu arada kol arka adaleleri göğüs adalesinden yükü devralırken, kollar yukarıya doğru gerilir ve hakem yardımcıları ağırlığı almalarını söyleyinceye kadar bu pozisyonda kalınır. Maksimum güç elde etmek için, sırt, kaldırma süresince yay şeklinde tutulur. Büyük ağırlıkların kaldırmasında epey deneyim gereklidir.

DEADLIFT

Asıl adı İki Elle Deadlıft olan bu yarışma biçimi sporcunun yerden en fazla ne kadar ağırlık kaldırabileceğini kesinlikle gösteren bir güç denemesidir. Yarışmanın sporcu tarafından kazanılmasına ya da kaybedilmesine yol açan üçüncü ve son aşamadır. Yarışması eğilir, çubuğu yerden alır ve omuzlarını kısmadan dinlenme durumuna gelir. Çubuğun tek hareketle butlar seviyesine getirebilmesi için kavrama önemlidir. Çengelleme adı verilen yöntemde parmaklar baş parmağın üzerine ve çubuğa bastıracak şekilde tutulur. Yukarı çekiş o kadar hızlı ve sert olur ki, çubuk el içerisinde döner. Bunu önlemek için kaldırıcılar bir eli içi, diğerini de dışa doğru tutarak çubuğu kavrarlar. Buna şaşırtmacalı kavrama yöntemi denir.

Ayaklarını çubuğun altına süren sporcu ellerini birbirinden iyice ayrı tutarak çubuğu kavrar. Bu şekilde tam dikey bir kalkış yapma girişimin de bulunulursa ağırlık yarışmacıyı öne doğru çeker ve dengesini bozar. Bunun yerine bacaklar dikleşirken ağırlık azıcık içe doğru çeker ve dengesini bozar. Bunun yerine bacaklar dikleşirken ağırlık azıcık içe doğru çekilir. Çubuk diz hizasında iken basınç kalça mesnetleri sırt adaleleri üzerinde olur. Kaldırışın en zor aşaması olan bu durumda sırtını düz ve dik tutmak zorundadır. Sporcunun çubuğu kaldırırken geriye kaykılmasına izin verilmez. Baş yukarda tutulmalı, göğüs dik olmalı, omuzlar kısılmamalı ve dizler gergin olmalıdır.  

Kaynak: Adam Spor Kitapları- SPOR SEYİRCİSİNİN ELKİTABIN'ın yazılmıştır.