Badminton Sporu Nedir? (Kazanma, Becerileri Hakkında Bilgi)
Badminton, tenis ve "squash" oyunlarına benzer. Bu oyunda hem tenisteki sert vuruşlar, hem de squash "daki kurnaz ve etkili vuruşlar yer alır. Dünyada büyük bir hızla yayılmakta olan sporlardan biridir. Oyunda amaç topu (paraşütlü top) bir ağ üzerinden karşı alana atmak, geri döndürülememesini sağlamaktır. Badminton birbirinden güzel ve heyecan verici olan üç ayrı şekilde oynanır:
Tekler, çiftler ve karışık çiftler. Top oyunda değişik vuruşlarla bazen 160 km/saat hızla gider, bazen raketin hafif bir dokunuşuyla ağdan milimetre hesabı ile aşırılır.
Oyun olarak badminton, bir sprinter deparı, bir sihirbaz kurnazlığı, bir satranççı tetikçiliği, bir maratoncu dayanıklığı ve bir panter refleksi gerektirir.
1Alan
Teklerin alanı çiftlerin alanı kadar geniş değildir, ama teklerde servis atış alanı çiftlerdekinden daha uzundur ve en arka çizgiye kadar gider.
2Malzeme
Topun ve raketin hafifliği, badminton oyununun çekiciliğini bir parçası ve hızlı, sert darbeli, bilekten, kurnazca vuruşların kaynağıdır.
Raketlerin genellikle metal bir çerçevesi bulunur. Kontrollü vuruşlar yapabilmek için, sapı çelikten ya da karbon elyafındandır. Raket 100-128 gr ağırlığında, davul gerginliğinde ket örülü bağırsaktan yapılmıştır.
Daha da hassas olan şey oyunda kullanılan paraşütlü toptur. Topun kam altı mantardan yapılmıştır, beyaz deriyle kaplıdır, içinde de düzgün yol almasını sağlayan küçük kurşun bir küre bulunur. Alt kısmına 16 kaz tüyü iplerle bağlanarak tutturulmuştur. 3 gr ağırlığında olan bu topun uygun tüylerden yapılabilmesi için iki kazdan çıkan tüylere gerek vardır.
3Kazanma
Üç setten ikisini alan oyuncu maçı kazanır. Bir sette 15 sayı yapan (tek bayanlarda 11 sayı) seti alır. Sayılar yalnızca servis atan tarafça kazanılır. Sağ yan sahada bulunan oyuncu ilk servisi (çapraz olarak) atar. Bir sayı kazanıldığında servis bu kez sol yandan atılır. Aynı oyuncu servisi kaybedene kadar servis yeri değiştirmeye devam eder. Servis kaybında servis rakibine geçer. (Çiftlerde ise servise eş devam eder, o da kaybederse o zaman servis rakibe verilir.) Hakem sayıları söylerken önce servis atan tarafın sayısını belirtir: 2-1, 3-1, 4-1 gibi. Çiftlerde birinci servisçinin servis kaybından sonra ikinci servisçi tarafından kazanılan sayı "4-1 ikinci servisçi diyerek belirtilir. (Oyuna başlayan tarafın yalnız bir servis hakkı vardır, sonra iki servis hakkı elde eder.)
Teklerde, eğer oyuncu çift rakamlı sayıya erişmişse sağdan, tek rakamlı sayısı varsa soldan servis atar.
Badminton oyununda da, diğer raket oyunlarında olduğu gibi sonuçta beraberlik gözüküyorsa uzatmaya gidilebilir. Eğer sayılar 13-13 ise servis karşılayan takım oyunu ya 15' te bitirir ya da uzamasını ister (5 sayıyla 18'e uzatır). Uzatma 14-14 beraberlikte de olabilir, yalnız bu kez 3 sayıyla 17 ye kadar uzatılabilir. Tek bayanlarda ise oyun 9-9 ya da 10-10 berabere durumda ise sırasıyla 3 ya da 2 sayılık uzatmaya gidilir. Uzatıp uzatmama oyunun durumuna bağlıdır. Çiftlerde her iki servis hakkı da rakibin ise karşılayan takım uzatmaya karar verir. Bu uzatmaya karar veren takımın yeniden servis kazanmasını, oyunun çabuk kaybedilmemesini sağlar. Eğer rakip takımın ikinci oyuncusu servis atıyorsa oyunun normal bitmesine karar verilebilir. Çünkü bu durumda:
Servisçi zayıf ya da sinirli olabilir;
Karşılayıcı karşı atakta çok etkili olabilir; Uzatma kararı rakibi şaşırtabilir; Karşılayıcılar yorgun olabilir ve oyunu uzatmak istemeyebilirler veya bu noktada rakiplerinin sayı alamayacaklarını düşünebilirler.
4Kurallar
Servis atmayla ilgili çeşitli hatalar yapılabilir. Tenistekinin aksine servis "underhand" (alttan) olarak top bel hizasını geçmeyecek ve raket yeri gösterecek şekilde atılmalıdır. Her iki ayak da servis atarken servis alanına basıyor olmalıdır. Karşılayıcı ise servis atanın raketi topa değene kadar hareketsiz kalmalıdır.
Oyuncular topa ağı geçmeden vuramazlar ya da top oyundayken hiç bir şekilde ağa dokunamazlar. Topa oyun alanının bir tarafında yalnız bir kere vurulabilir. (Bir oyuncu iki kez vuramaz, ya da çiftler oynuyorsa oyunculardan biri vurduktan sonra öbürü topa değemez.)
5/6Beceriler-Taktikler
TEKLER
Tekler karşılaşmasında amaç arka köşelere vurulan uzun toplar ve ön köselere yapılan kesmelerle rakibi kortta koşturmaktır. Oyunda sabır ve dayanıklılık esastır, çünkü zayıf bir vuruş yapılana kadar ya da bir açık yakalayana kadar 10-20 vuruş yapılabilir. Sonunda bir smaçla sayı kazanılacaktır. Top havada çok çabuk yavaşladığı için, çiftler servis çizgisi gerisinden ancak çok güçlü oyuncular smaç vurabilirler. En sert ve görerek vurulmuş smaçlar bile filede tutulan bir raketle ağ dibine indirilebilir ya da bilekle uzun bir vuruş yapılarak dengesi bozulan rakipten uzaklaştırılabilir.
Havaya atılan servisler yerine değişiklik olsun diye alçaktan da servis atılabilir, ama bunlar rakibin uzanarak yapacağı bir "backhand" vuruşla karşı hücumlara olanak verebilir. Usta oyuncular basit bir bilek hareketiyle kolaylıkla kesmeler yapabilir ya da etkili smaçlar vurabilirler.
Rakibini hata yapmaya zorlamak için bir oyuncu zıplayarak smaçlar, kesmeler, düz uzun vuruşlar, dikmeler, aldatıcı vuruşlar kullanabilir.
Kadınlar güç ve hız bakımından erkeklere göre daha zayıf olduklarından bitirici atakları etkili olmayabilir.
Bu nedenle de oyunları, hücumdan savunmaya, savunmadan hücuma geçişlerle uzayabilir. Bu oyun dayanaklık ve konsantrasyon onun, en az güç kadar önemli olduğu bir tükeniş savaşıdır.
KADIN ve ERKEK ÇÍFTLER
Kadın ve erkek çiftlerde oyuncuların yerleri savunmada bir yandan öbür yana, hücumda ise arkadan öne çok çabuk değişir. İlk üç dört vuruşta her iki taraf da iyimserlikle ön ve arkaları paylaşarak yukardan aşağı ve yatık vuruşlarla üstünlük kurmaya
çalışırlar. Servisler genellikle alçaktan, fileye yakın, köşelere doğrudur ve vuruş değişiklikleriyle atılır. Karşılayanların amacı topu olabildiğince çabuk karşılayıp üstten ya da yatık vuruşlarla hücuma geçmektir. Eşlerden biri filede raketini kavramış akrobatik karşılamalar yapmaya hazır bir saldırganlıkla bekler. Topu çabuk öldürmek için fırsat arar, eğer yukardan aşağı doğru bir vuruş yapamazsa, topu hemen yakına inecek şekilde fileden aşırır, böylece arkadaşına karşıdan yüksek bir top gelmesini sağlamış olur.
KARIŞIK ÇİFTLER
Bu da bambaşka bir oyundur. İnceliklere ve kurnazlığa daha fazla yer verilir. Bayan oyuncu, daha güçlü ve hızlı olan erkek tarafından ezilmesin diye oyunun % 95’inde önde oynar. Savunduğu alan küçük olmasına karşın görevi erkeğinkinden iki kat daha zordur. Gerilim içinde ve eğilip bükülmeye hazır bir durumda, hızla çevresinden geçen toplara vurup vurmamaya çok kısa sürede karar vermek zorundadır, çünkü top onu geçtikten sonra daha iyi durumda olan eşine gelirken yavaşlayacaktır. Birinci sınıf bir file oyuncusunun birçok niteliği olmalıdır. Bunların başında hızla erkek karşılayıcıların alçaktan ya da şaşırtıcı vuruşlarını kesebilmek, yüksek ve alçak servislere düz ve isabetli vuruşlar yaparak file önünün kullanılmasını önleyebilmektir. Eşinin kortun üçte ikisini tutmasından dolayı topu hiçbir zaman rakiplerine dikmemesi çok önemlidir.
Servisi çift erkeklerdekinden daha geriden atan erkek oyuncu karşılayıcı bayanın zayıflığından yararlanmaya çalışır. Gene bayan oyuncunun kendine güvenini sarsmak amacıyla onun servislerini çok sert vuruşlarla karşılar. Eşi güçlü ve seri olan bayan oyuncu eşinin topu karşılaması sırasında sol ön tarafında durur. Eğer erkek oyuncu fileye girmek zorunda kalırsa, geçici olarak bayan oyuncu onun yerini doldurur. Vuruşunu yaptıktan sonraysa çabucak filede yerini alır.
Arka arkaya duran eşlerin yanları ve özellikle iki rakibin arasındaki alan tehlike alanıdır. Arka alanın savunucusu olan erkek, şaşırtmak için yaptığı alçak yarım kort vuruşlarıyla rakibini orta alana çektikten sonra sert ve derin vuruşunu yapar. Geri gelen top alçak dikilmişse smaç vurur, yüksek dikilmişse tehlikeli alana sert bir kesmeyle gönderir. Savunmada ise erkek oyuncunun süratli görüşü, güçlü backhand'i ve fileye yakın topları hatasız kullanma yeteneği olması gerekir.
7Terimler
Backhand: Sağ elini kullanan oyuncunun solundan yaptığı ters vuruş.
Bird (Kuş): Paraşütlü topun kısa adı.
Clear (Uzun vuruş): Baş üzerinden bir servis çizgisinden öbürüne yapılan uzun vuruş.
Defensive Clear (Savunma Uzun Vuruşu): Topu havaya yükseltip zaman kazanarak yerini almak için yapılan uzun vuruş.
Attacking Clear (Hücum Uzun Vuruşu): Hızlı ve düz giden ve rakibi zorlamak için yapılan uzun vuruş.
Drive: Yandan ağ yüksekliğinde düz olarak orta sahadan yapılan hücum vuruşu. Genellikle karışık çiftlerde kullanılır.
Drop shot (Plase): Yukarıdan kesmeli bir vuruşla topu ağın hemen önüne düşürmek.
Kill (Öldürme): Smaçla topu öl dürme.
Lob (Dikme): Bir kesme veya smacı karşılarken topu yükseltip karşı alanın arkalarına doğru gönderme.
Net-cord: Filenin bandına çarpıp öbür yana geçen top.
Net shots (File Vuruşları): Fileden gelen ya da fileye doğru yapılan vuruşlar.
Dab: File üstündeki topun karşı alana hızlı ve dik olarak vurulması.
Upward: Topu filenin hemen üstünden öbür yanına bırakı veren alttan vuruş.
Stab: "Upward" vuruşa benzer, ama raket saplanır gibi vurularak topu ters çevirir, rakibin vuruşu zorlaşır.
Push (itme): "Drive" gibi şaşırtıcıdır, ama daha yumuşak olup topun arka oyuncuyla ağ arasına ya da ağın tam önüne düşmesini sağlar.
Read (Okuma): Vuruştan önce topun nereye geleceğini anlama.
Round-the-head strokes (Baş çevresinde vurma): Raketin topa sağ yerine sol omuz üzerinde vuruşu. Backhand'lere karşı kullanılır.
Serve (Servis): Oyunun başlama vuruşu.
High Serve (Yüksek servis): Genel olarak teklerde kullanılan ve karşı servis çizgisine doğru yükseltilerek havada kesilip dik olarak aşağı inmesi sağlanan servis.
Low Serve (Alçak servis): Filenin hemen üstünden geçip ön servis çizgisine doğru kesilen servis.
Flick: Alçak servise benzer, bilekten çıkarılan ve karşılayıcının üzerine yapılan vuruştur.
Drive: Gene alçak servise benzeyen ama hızla bir vuruşla topu boş bir alana göndererek atılan servis.
Backhand: Alçak, flick ve drive servislerin her üçü de sağ elini kullanan oyuncunun solundan backhand vuruşla atılabilir.
Yararlar:
1. Yadırganır;
2. Topa biraz daha önde vurulacağı için karşılama zamanı kısalır;
3. Beyaz topun beyaz torma üzerinde seçilmesi daha güçtür.
Smach (Smaç): Baş üstünden yapılan güçlü ve yukardan aşağıya, sonuca giden vuruş.
Tape (Bant): Filenin üstündeki beyaz bant.
Kaynak: ‘’ADAM’’ spor seyircisinin el Kitabı’ndan yazılmıştır