Avustralya Futbolu
Avustralya’nın Güney eyaletlerinden yüz binin üzerinde seyirci toplayan finalleriyle çok ilgi gören bir spordur. Taraflar yükleseler yapılan yakalayışları, koruyucu takılmadan yaralanmalara neden çarpışmaları, yaklaşık 55 m’yi aşan isabetli ayak vuruşlarını, Yüksel skorları ve 18’er oyuncunun 100 dakika süren kesintisiz mücadelesini görmeye gelirler. Oval biçimindeki oyun alanın 180-135 m’lik boyutlara varabilir. Üzerinde yatay çubuk olmayan dörder direk alanın her iki ucuna çakılmıştır. İçteki iki direk kale direkleri, dıştakiler arka direkleridir. Bunlar birbirinden 6.4 m uzaklıktadırlar. 3 m çapından bir çember oyun alanın ortasının belirler ve bu çemberi çevreleyen 45 m’lik bir kare vardır. Orta direklerin önünde de kale karesi denilen 9 m direnliğinde çizgilere bulunur.
Top rugby topu oval olup 73 cm boyunda ve 475 gr ağırlığındadır. Rugby oyuncularının formlarına benzer sıkı forma, şort, çorap ve ayakkabılar giyilir. Hücum eden oyuncu bir ayak vuruşuyla topu kale direkleri arasından geçirirse 6 sayı sayılan bir gol atmış olur. Herhangi bir yükseklikten geçen vuruş gol sayılır. Geri sayısının (behind) bir sayılık değeri vardır. Bu sayı top kale direği ile geri direk arasından geçerse, ya da top direkler arasından geçerken bir oyuncuya çarparsa verilir. Eğer bir savunma oyuncusu yanlışlıkla topu kendi kalesine atarsa gene hücum takımına 1 sayı verilir. Bir oyun süresince 20’ye yakın golün atılması ve bir o kadar da geri sayısı yapılması olağandır. Daha çok sayı yapan takım oyunu. Örneğin: 20 gol (x6) 24 geri sayısı = 144 sayı yapan takım, 22 gol (X6) 11 geri sayısı =143 sayı yapan takımı yenmiş olur. Bu hızlı ayaklaoyunun çok az kuralı vardır. Oyuncular, zıplatılması beceri isteyen oval deri topu her 9 m de bir yere vurarak zıplatmak koşuluyla topu istendikleri kadar taşıyabilirler. Topu tutarak atmak yasaktır. Ama elle ve ayakla istedikleri gibi vurabilirler. Takım oyuncularının paslaşması ayak vuruşuyla olur. Bu da, topu yakalayacak oyuncuların çok sıçramalarını gerektirir. Topun yakalanması oyuncuya engelsiz vuruş hakkı verir. Saha hakemi her devre başında ve gol atıldıktan sonra topu ortadan zıplatarak oyunu başlatır. Her iki takımın dörder oyuncusu zıplatan topu kapmaya çalışırlar.
Geri sayısı yapıldığı zaman kale önünden ayakvuruşuyla oyuna sokulur. Her şey serbest gibi görünen oyunda eğer bir oyuncu rakibinin boynundan, omuzunda ayaklarından yakalarsa, engelleme sırasından topu elinden düşürürse serbest vuruş verilir. Topun üzerine yatma,itme,çelme atma,rakibe topla vurma, top taşımayan oyuncuyu kasten engelleme serbest atışla cezalandırılır. Vakit geçirmeye de serbest atış cezası verilir. Topu taşıyan oyuncuya omuzla yüklenme ve belinden kavrama normal engelleme yollarıdır. Oyunda işleri biraz karmaşıklaştıran durum oyuncuların arkadaşlarını yakından denenmelerine izin verilmesidir (buna çobanlık denir). Topu taşıyan arkadaşını engellemesini önlemek amacıyla,bir oyuncu rakibini, topa yaklaşık 4.5 m’den daha yakın olması kaydıyla engelleyebilir. Top bir vuruşta yere çarpmadan oyun alanının dışına çıkarsa topa en yakın bulunan oyuncu serbest atış hakkını elde eder. Top yere çarpıp dışarı çıkmışsa yan hakem topu başının üzerinden geriye doğru atarak oyuna sokar ve çevredeki oyuncular topu kapmak için saldırırlar. Hakemle serbest atış konusunda tartışarak vakit geçirme gibi davranışlar, atış noktasının 14 m ilerletilmesiyle cezalandırılır. 18 oyuncunun herbirinin oyunda ayrı görevi vardır. Üç forvet oyuncusunun yaratılıcığına karşılık üç yarı forvet oyuncusu kurnaz olmalıdır. Üç orta oyuncusu çabuk ve seri olmalı, üç hafbek de orta bölgeyi temizleyecek ve hücumları durdurabilecek göçte seçilmelidir. Savunmanın son hattı olan arka üçlü ise güçlü, emin ve güvenilir olmalıdır. Öndeki yıldız oyuncular topu tüm sahada koşturan bir üçlü oluşturmalıdırlar “Ruck” ismini alan bu üçlü bir top taşıyıcısı (Rover) ve taşıcıya doğru topu çelen ya da yumruklayan uzun boylu iki izleyiciden (follower) oluşur. Top taşıyıcı oyunun en önemli adımıdır. Gol en kolay orta alanda atıldığında iyi oyuncular kendilerine uygun bir görüş veren orta yerden bulunurlar. Gol 50 m’den bile atılabildiğinden oyun hızlı gelişir. Savunmada ise top, hücumun aksine, orta alandan uzakta, yani yanlarda oynanır. Günümüzde birçok takım, dengeli ve isabetli olduğu için , el vuruşlarıyla oynamayı, top kaybına yol açan ayakla oynamaya tercih ediyor. Yetenekli bir ön oyuncu kısa boyunun dezavantajını ayakla oynayarak azaltabilir ama genede çok top kaybına neden olur. Oyunda ofsayt kuralı yoktur. Kuru zemin üzerinde oynadığında seyri müthiş zevkli olan bu oyun yağışlı havlarda çamurda tepişmeye dönüşe bilir.
Oyun Alanı FB= savunmacı (full back) FF= forvet (full forward) BP= defansif kale önü oyuncusu (back pocket) FP= ofansif kale önü oyuncusu (forward pocket) HBF= yan savunma (half back flanker) CHB= orta savunma (centre half back) CHF= orta forvet (centre half forward) W= açık (wing) C= orta oyuncusu (centre) F= izleyici (follower) R= top taşıyıcı (rover)
Topu tutmak atmak yasaktır. Paylaşmalar ayak vuruşlarıyla olur.